Menu
© Aart van der Wal, augustus 2021
(H.) Andriessen: Miroir de Peine - Magna res est amor - Fiat Domine - Variaties en Fuga op een thema van Kuhnau - Variaties op een thema van Couperin - Chromatische Variaties - Concertino voor cello en orkest - Concertino voor hobo en strijkorkest - Canzona voor cello solo en orkest - Vioolconcert
Roberta Alexander (sopraan), Paul Verheij (fluit), Ernestine Stoop (harp), Herman Vincken en Henk Swinnen (hobo), Maurits Bosman en Tinta S. von Altenstadt (viool), Michael Müller (cello), Radio Kamerorkest o.l.v. David Porcelijn en Thierry Fischer
Brilliant Classics 96105 • 63' + 59' • (2 cd's)
Opname: juni, aug. 1991, nov. 1997, mei 1998, Geertekerk, Utrecht; MCO Studio 1, Hilversum
Het is te hopen dat het werk van Louis Andriessen (1939-2021), die onlangs overleed, heel wat langer in het collectieve geheugen bewaard blijft dan dat van zijn vader Hendrik Andriessen (1892-1981); al vrees ik van niet. Uit het oog en oor uit het hart zou je kunnen zeggen. Het wordt niet voor ons gedaan, maar we doen het zelf. Een straatnaambordje of een gevelplaquette dat er dan nog aan herinnert: we passeren het achteloos, zonder er verder bij na te denken. Of we weten niet eens wie of wat er achter zo'n naam schuilgaat. Ik kende iemand uit de Leidse Bartókstraat die na dertig jaar nog steeds meende dat het een schilder betrof. Het zijn zo van die treurige observaties die waarschijnlijk van alle tijden zijn.
Tot de keur van Nederlandse componisten behoort zonder enige twijfel Hendrik Andriessen, wat nog niet verklaart waarom voor diens werk zo weinig belangstelling bestaat. Er is wel het een en ander van op plaat en later cd vastgelegd (deze heruitgave getuigt er trouwens van), maar het is ronduit schokkend dat zijn werk vrijwel nooit op de Nederlandse concertpodia verschijnt en dat áls er composities van hem nu op cd wordt uitgebracht, er meestal sprake is van een heruitgave. Muziek die het blijkbaar wel waard wordt gevonden om af en toe te worden gerecycled, maar waarvan niet of nauwelijks nog nieuwe opnamen verschijnen. We moeten het doen met wat er al is, wat gelukkig voor menigeen echter wél nieuw is.
Deze geheel aan de muziek van Hendrik Andriessen gewijde uitgave bevat dus uitsluitend oude(re) opnamen, wat evenwel aan de waarde en betekenis ervan niets afdoet. De uitvoeringen stralen zelfs autoriteit uit, met bovenaan met stip de door Roberta Alexander subliem gezongen orkestliederen, hierin formidabel bijgestaan door het (helaas allang niet meer bestaande) Radio Kamerorkest, geleid door David Porcelijn, die samen met Ed Spanjaard (zie hier diens indrukwekkende lijst van een attente lezer) een van de weinige dirigenten is die ook buiten de eigen landsgrenzen veel voor Nederlandse componisten heeft gedaan.
Andriessen was een keiharde werker die een groot en vooral belangrijk oeuvre in de meest uiteenlopende genres heeft nagelaten. Zijn creatieve oriëntatie was met name Frans gericht, wat ook duidelijk uit zijn vele composities blijkt, maar waarvan de oorspronkelijkheid evenmin betwist kan worden. Dat maakt het alleen maar des te merkwaardiger dat na zijn dood zijn invloed op het Nederlandse muziekleven in de loop der jaren tot verwaarloosbare proporties is teruggebracht, een lot dat zijn muziek met dat van zoveel andere belangrijke en minder belangrijke landgenoten heeft moeten delen. Een fenomeen overigens dat we niet alleen in ons eigen land aantreffen.
Laten we deze heruitgave op het Nederlandse muzieklabel Brilliant Classics dan maar als een altijd welkome witte raaf beschouwen en al helemaal omdat de uitvoeringen en opnamen zonder uitzondering van een uitstekend gehalte zijn. Wat niet wegneemt dat er zeker behoefte is aan nieuwe opnamen en daarmee nieuwe visies op dit kostelijke werk van Hendrik Andriessen. Wellicht komt het er nog eens van.
Tot slot wijs ik u graag nog op de uitgebreide Andriessen-uitgave van het Duitse label CPO van alweer zo'n jaar of zeven geleden, geheel gewijd aan diens symfonisch oeuvre, maar ook elders op onze site wordt meer werk van hem besproken (de zoekfunctie op onze thuispagina helpt u ongetwijfeld op weg). Ook verwijs ik u graag naar het interessante artikel over Andriessen van de hand van Leo Samama, dat u hier kunt vinden.