Menu
© Aart van der Wal, februari 2021
Portuguese Music for Piano Duo
Lopes-Graça: Melodias rústicas portuguesas (Boek III)
Azevedo: Sonatine
Mota: Souvenirs op. 7
Lapa: Storyboard
D'Ameida: Balada op. 126
Luís Duarte en Lígia Madeira (piano vierhanden)
Brilliant Classics 96095 • 62' •
Opname: december 2018, Fundação Casa de Música, Sala 2, Porto (Portugal)
Het mag ietwat merkwaardig heten dat wat de ‘klassieke' muziek van het Iberisch schiereiland betreft de namen van de meeste Portugese componisten hier niet of nauwelijks bekendheid genieten; al zijn ze binnen de eigen landsgrenzen nog zo bekend. Van de Spaanse componisten daarentegen kunnen we namen van de meest bekende zonder enige moeite wel opdreunen, waaronder die van Albéniz, De Falla, Granados, Mompou, Montsalvatge, Morales, Rodrigo, Sor, Tárrega, Victoria.
Het is te gemakkelijk om dat met ‘kwaliteit' in verband te brengen en al evenmin met wat de boer niet kent, dat eet hij niet (wat in de muziek trouwens zelden opgaat). Waar moet de oorzaak dan wel worden gezocht? Een van de oorzaken zou kunnen zijn onze betrekkelijk geringe belangstelling voor de Portugese volksmuziek, al kennen we uiteraard wel de fado, het typisch Portugese levenslied. Het was de fado die in de loop van de vorige eeuw zelfs de overstap wist te maken van herberg, kroeg en dorpsplein naar de kunstsector en zelfs een belangrijke plaats wist te veroveren in het meer mondaine uitgaansleven. Edoch, vanuit etnologisch, demografisch perspectief moet worden gezegd dat de Portugese kunstmuziek elders in Europa, althans vergeleken met de Spaanse, niet of nauwelijks echt voet aan de grond heeft gekregen. Misschien heeft het ook ermee te maken dat de melodieën minder tot onze verbeelding spreken, we er minder affiniteit mee hebben? Enigszins gechargeerd: we trekken gemakkelijker een blik (Portugese) sardientjes open dan dat we ons verdiepen in de muziek van bijvoorbeeld Fernando Lopes-Graça, een van de bekendste Portugese componisten uit de vorige eeuw. Muziek ook die net als die van de overige vier componisten relatief recent is, althans van de vorige eeuw stamt en goed toegankelijk is.
Valt er kwalitatief iets aan de Portugese kunstmuziek af te dingen? Voor zover dat een objectieve beoordeling toelaat: volgens mij niet. Het is ‘gewoon' prachtige muziek, vol bekoorlijke verfijning, ritmische sprankeling en harmonische delicatessen. Muziek ook waar de inventie vanaf straalt en waarin flarden van de Portugese volksmuziek - neem alleen maar Lopes-Graça's ‘Melodias rústicas portuguesas' - het toch al boeiende landschap nog een extra dimensie meegeven.
Het gehele beeld overziende is dit bijzonder aantrekkelijke muziek (waaronder zelfs twee wereldpremières: Sérgio Azevedo's Sonatine en Fernando Lapa's ‘Storyboard') die onder de handen van deze twee uitmuntende Portugese pianisten - als pianoduo zijn ze perfect op elkaar ingespeeld - een gloedvolle vertolking krijgen die bovendien rijk is aan contrasten. Ook de opname was in Portugese handen en klinkt als een klok. Wat mij betreft kan de opmars dan eindelijk beginnen!